DREAM CATCHER

DREAM CATCHER

        ชนเผ่าพื้นเมืองในอเมริกาหรือที่เรียกกันว่า เผ่าอินเดียนแดง มีการสร้างงานหัตถกรรมของชนเผ่าที่เชื่อกันว่าเป็นเครื่องรางดักจับความฝัน เรียกกันว่า “Dreamcatcher”มีความหมายถึง “ตาข่ายดักฝัน” หรือ “เครื่องดักความฝัน” หัตถกรรมอินเดียนแดงชิ้นนี้เชื่อกันมาตั้งแต่โบราณว่าจะช่วยกรองฝัน ให้ฝันดีอยู่กับตัว และฝันร้ายสลายไป ลักษณะของตาข่ายดักฝันหรือเครื่องดักฝันจะเป็นห่วงวงกลม ข้างในถักทอเป็นตาข่าย และด้านล่างจะประดับประดาด้วยขนนก ลูกปัด รวมทั้งเครื่องประดับเล็กๆน้อยๆอื่นๆ

ตาข่ายดักฝันมีที่มาจากอินเดียแดงเผ่าโอจิบวี(Ojibwe) หรือ ชนเผ่าชิปเปวา (Chippewa) ซึ่งเป็นชนเผ่าพื้นเมืองในสหรัฐอเมริกา ชนเผ่าชิปเปวาเชื่อกนว่า แมงมุมมีพลังอำนาจวิเศษที่สามารถทอใยดักจับความฝันได้เหมือนกับที่มันดักจับสัตว์เป็นอาหารนั่นเอง  แม้ว่าวันเวลาที่มีการคิดสร้างตาข่ายดักฝัน  ไม่มีใครรู้ที่มาว่ามีมาตั้งแต่เมื่อใด แต่ก็พอสันนิษฐานได้ว่าน่าจะก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 20 ไม่นาน

                                                 

   ชนเผ่าโอจิบวีเป็นอีกชนเผ่าหนึ่งที่นิยมประดิษฐ์สร้างตาข่ายดักฝันไว้เป็นจำนวนมาก กลายเป็นว่า ตาข่ายดักฝันเป็นสัญลักษณ์ของความร่วมมือร่วมใจเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของชนเผ่าต่างๆที่เป็นกลุ่มน้อยอยู่ในอเมริกา จนกระทั่งมันกลายมาเป็นของขวัญของกำนัลจากร้านขายของที่ระลึกในเขตที่อยู่อาศัยของชาวอินเดียแดงในปัจจุบัน

       วัฒนธรรมอินเดียแดง ซึ่งปัจจุบันจะไม่เรียกว่า “อินเดียนแดง” แล้ว แต่จะเรียกกันว่า “ชนเผ่าพื้นเมืองอเมริกัน (Native American)” ถือว่า “ขนนก” เป็นสัญลักษณ์ของ “อากาศ” และ “ลมหายใจ” ซึ่งเป็นสัญลักษณ์การมีชีวิต กรรมวิธีการทำเครื่องดักฝันจะทำมาจากเกลียวเชือกจากต้นวิลโลว์ มาถักทอเป็นโครงวงกลมโดยมีตาข่ายอยู่ด้านใน

ด้านล่างจะตกแต่งประดับประดาด้วยขนนกแบบต่างๆดังนั้น ตาข่ายดักฝันหรือเครื่องดักฝัน จึงกลายมาเป็นเครื่องรางมงคลที่นิยมห้อยแขวนไว้เหนือเปลเด็กในทางคติความเชื่อก็คือ เครื่องหมายนำอากาศเข้าสู่ลมหายใจและนำโชคดีมาให้เด็กๆ

                                       

        ส่วนทางจิตวิทยาก็คือ ตาข่ายดักฝันประดับขนนกเหล่านี้จะทำหน้าที่ส่งเสริมพัฒนาการของเด็กๆได้เป็นอย่างดี เพราะสายตาที่จับจ้องมองการแกว่งไกวของขนนกที่ส่ายไหวดั่งระบำขนนก จะช่วยทำให้ทารกมีพัฒนาการการเรียนรู้ทางสายตาและกล้ามเนื้อต่างๆได้เป็นอย่างดี ในขณะเดียวกันมันคือเครื่องรางที่ช่วยกรองฝันดีมาสู่เด็กๆ และสกัดฝันร้ายไม่ให้มากล้ำกราย แต่ถึงกระนั้น ก็มีวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่นำไปแขวนประดับเหนือเตียงนอน จนกลายเป็นแฟชั่นแบบอย่างหนึ่ง แต่ทว่า การดักจับความฝันคงทำไม่ได้กับนิสัยพวกเขา เพราะวัยผู้ใหญ่นั้นจิตใจไม่ได้ใสสะอาดเหมือนเด็กๆ เครื่องดักฝันจึงอาจไม่ช่วยอะไรไม่ได้เลย

      ยังมีเครื่องรางต่างๆอีกมากมายที่เชื่อว่ามีอำนาจพิทักษ์ความฝัน  ซึ่งถูกนำมาใช้ห้อยแขวนเหนือตียงนอนขวางทารกและเด็กๆเพื่อปกป้องให้พ้นจากฝันร้ายและหลบเลี่ยงพลังอันชั่วร้ายที่มองไม่เห็นได้สำเร็จ แต่หลายๆคนกลับนิยมเลือกตาข่ายดักฝัน ด้วยเพราะมนุษย์สัมผัสได้ถึงอำนาจเร้นลับจากสิ่งชั่วร้ายที่อาจซ่อนตัวอยู่ในกระจก ต้นไม้ หรือกรอบหน้าต่าง ดังนั้น การแขวน “ตาข่ายดักฝัน” ก็เพื่อช่วยปกป้องเด็กๆให้พ้นจากภัยมืด เพราะฝันร้ายเหล่านั้นจะถูกกักขังไว้ในตาข่ายไม่ให้ออกไปไหนอีกเลย จนกระทั่งถึงยามผ้าสาง ฝันร้ายจะมลายหายไปเอง ส่วนฝันดีจะถูกกรองผ่านรูตาข่ายไปสู่เด็กๆ ตลอดยามราตรี

                            

            จากวัฒนธรรม พื้นเมืองอเมริกัน รูปแบบรูปร่างของ ดรีมแคชเชอร์ มีลักษณะคล้าย ใย แมงมุม  ชาว Ojibwe เรียกว่า " บ่วง ความฝัน " เป็นชิ้นงานที่ทำด้วยมือ  ขึ้นรูปตาม ห่วง วิลโลว์ (เป็นต้นไม้จำพวกหลิว) ซึ่ง ถักทอ แบบหลวม ๆ  Dreamcatcher ตกแต่ง ด้วย ขนสัตว์ และลูกปัด ที่ผ่านพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์

ภายหลังจากนั้น Dreamcatchers ในแบบของชาว Ojibwe ถูกประเทศ เพื่อนบ้านนำมาใช้  โดยเมื่อแต่งงาน หรือ ติดต่อค้าขายจึงได้รับวัฒนธรรมนี้มาใช้  จนกระทั่งมีการโยกย้ายถิ่นฐานของชาว แพน อินเดีย ในช่วง ปี 1960 - ปี 1970 มีการถูก นำมาใช้ โดยชาวอเมริกัน พื้นเมือง หลายประเทศมากขึ้น  มีความเชื่อต่างกัน   บางคนคิดว่า Dreamcatcher เป็นสัญลักษณ์ ของความสามัคคี ในหมู่ประเทศ อินเดียน และสัญลักษณ์ ของประชาชน ทั่วไป ที่มี รากเหง้าวัฒนธรรมมาจากชนพื้นเมืองอเมริกัน  แต่อย่างไรก็ตามหลายคน อเมริกันพื้นเมือง อื่น ๆ ได้ มองเห็น Dreamcatchers ถูกคนต่างถิ่นนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์ มากเกินไป  และ ตำหนิคนที่ไม่ใช่ชาวพื้นเมืองที่นำไปใช้ในทางที่ผิด .

                                        

      ชาว Ojibwe มีตำนาน โบราณ เกี่ยวกับต้นกำเนิด ของ Dreamcatcher นิทาน พูดถึง เทพธิดาแมงมุม ที่มีชื่อเรียกว่า Asibikaashi ; เธอเข้ามา ดูแลเด็กและผู้คนที่อยู่ในดินแดนนี้  ในที่สุด เมื่อชาว Ojibwe แพร่กระจายไปอยู่ มุมของ ทวีปอเมริกาเหนือ และ มันก็กลายเป็น เรื่องยากขึ้นสำหรับ เทพธิดาแมงมุม Asibikaashi ในการเข้าไปดูแลเด็กทุกคนให้ทั่วถึง   ดังนั้น เธอได้มอบหมายให้ทุก ๆ บ้าน ผู้เป็นแม่และ ยาย จะเป็นผู้ สาน ใย วิเศษ สำหรับเด็กโดยใช้ ห่วง วิลโลว์ (พืชตระกูลหลิว) และ เส้นเอ็น หรือ สายระโยงระยาง ที่ทำจาก พืช   สานขึ้นเป็นตาข่ายกับดักฝันร้าย  โดย ดรีมแคชเชอร์จะ กรองฝันร้าย ทั้งหมดออกไป และอนุญาตให้ ความคิด ที่ดีเข้าสู่ จิตใจของเรา   เมื่อ ดวงอาทิตย์ขึ้นในยามเช้า  ฝันร้าย ทั้งหมดก็จะถูกแผดเผาและหายไปในที่สุด  
                                          

                 มีความเชื่ออีกว่า ดรีมแคชเชอร์ Dream Catcher หากมอบให้เด็กทารก จะมีเสน่ห์ และ ป้องกันเภทภัยอันตราย   แขวนไว้เหนือเปลที่เด็กนอน   Dream Catcher ห่วงไม้ สานลาย " ใยแมงมุม " ประกอบไปด้วย ห่วงไม้กลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 ½ นิ้ว  ลายใยแมงมุมนี้ถักจากเส้นด้ายที่เป็นวัสดุชั้นดี  มักจะย้อมสีแดง  ในอดีต ตาข่ายนี้ทำจากเส้นใยตำแย   ดรีมแคชเชอร์ห่วงใยแมงมุมนี้ถูกแขวนเพื่อดักจับสิ่งที่เป็นเภทภัยอันตรายที่ลอยอยู่ในอากาศ  สิ่งที่เข้ามาจะถูกมันจับไว้

       ตามประเภณี ชาว Ojibwe ทำ Dreamcatchers โดย ถัก เส้นเอ็น หรือ ใย ไว้ในห่วงวงกลม หรือ ห่วงวิลโลว์รูปหยดน้ำตา   ( ในลักษณะ คล้าย ๆ วิธีการทำสายรัดรองเท้าลุยหิมะ )  สร้างให้เกิดเป็น " เครื่องรางกับดักฝันร้าย " แขวนไว้เหนือเตียงที่จะใช้ในการปกป้อง เด็กทารก และ ผู้คน ที่นอนหลับ จาก ฝันร้าย

               ชาว Ojibwe เชื่อว่า Dreamcatcher เปลี่ยนความฝันของผู้คนได้  ความฝัน ที่ดี เท่านั้นที่ จะได้รับอนุญาต ให้ผ่านเข้ามาได้ ... ความฝันที่ไม่ดีจะอยู่ในตาข่ายซึ่งจะถูกทำลายไปด้วยแสงอาทิตย์ของวันใหม่  ส่วนความฝันที่ดีจะเคลื่อนตัวผ่านลงมาที่ขนนกลงไปยังคนที่กำลังนอนหลับ .

บางความเชื่อคำอธิบายว่า " ฝันร้ายผ่านช่องตาข่ายและออกไปทางหน้าต่าง   ส่วนฝันดีจะติดอยู่ในตาข่ายแล้วเลื่อนลงตามขนนกไปหาคนที่นอนหลับอยู่
                                         

Dreamcatcher 

ส่วนประกอบ

ดรีมแคชเชอร์ กับดักฝันร้าย แบบดั้งเดิม ชาว Ojibwe ใช้ ห่วง วิลโลว์ (พืชตระกูลหลิว) และ เส้นเอ็น หรือ สายระโยงระยาง ที่ทำจาก พืช รูปร่างของ Dreamcatcher เป็นวงกลม เพราะมันแสดงให้เห็นถึง วิธีการที่ ดวงอาทิตย์ , ดวงจันทร์ , ดวงดาว  เดินทางข้ามฟากฟ้าในแต่ละวัน  แทนความหมาย ด้วยห่วงลูกปัด ที่ฝังตัวอยู่ในทุกสายที่ถักทอเป็นส่วนหนึ่งของ Dreamcatcher

ตาข่าย ดักฝันร้าย ถือว่าเป็นเครื่องรางที่ใช้ธรรมชาติบำบัด ด้วยธรรมชาติ โดยมีวิธีการใช้งานที่น่าสนใจ โดยชาวพื้นเมืองของอินเดียนแดง เป็นผู้ที่คิดค้นและทำขึ้นมา มีความเชื่อว่า

ตาข่าย จะทำหน้าที่ดักจับสิ่งที่ไม่ดี ฝันร้าย หรือ เรื่องราวไม่ดี ในความฝันของผู้ฝันนั้น 

ลูกปัด จะทำหน้าที่ ปัดเป่าสิ่งไม่ดี

ขนนก หรือ ขนไก่ จะทำหน้าที่ ปัดเป่าสิ่งไม่ดี สิ่งชั่วร้าย ฝันร้าย (เรื่องของขนนก และขนไก่ พลังงานของขนทั้งสองแบบ ให้พลังงานที่ต่างกัน 

ขนนก เป็นพลังงานของการปัดเป่าสิ่งไม่ดี ให้ลอยออกไปดังสายลม แล้วพลังงานแห่งสายลมนั้นก็พัดพาพลังงานแห่งโชคชะตาความโชคดีพัดพาเข้ามา 

ขนไก่ เป็นพลังงานแห่งนักสู้ และมีสัมผัสพิเศษ ตามสัญชาติญาณแห่งสายพันธุ์ ทำให้ผู้ที่อยู่ภายใต้ขนไก่นี้ มีพลังงานแห่งการต่อสู้ฝ่าฟัน และไม่ท้อถอยกับความท้อแท้ และมีเซนส์ในการสัมผัสสิ่งที่อยู่รอบตัว โดยที่สัมผัสนั้นอาจทำให้รู้สึกไว และหลบหลีกได้ ขนไก่จะปัดเป่าความท้อแท้ ให้สัมผัสกับสิ่งที่อยู่รอบตัว เพื่อปัญหานั้นได้แก้ไขและผ่านไป)

เคล็ดลับของการใช้ตาข่ายดักฝัน 

ต้อง ให้ถูกแสงอาทิตย์บ้าง หรือภายในห้องที่มีแสงแดดเพียงเล็กน้อยก็ถือว่าเพียงพอ 

ความนิยมของ Dream Catcher

ดรีมแคชเชอร์ เป็นที่นิยมมากในชาว Ojibwe  , และ ต่อมาใน ชาว แพนอินเดียน , " Dreamcatchers " จำนวนหลายชนิดมากมายที่มีความคล้ายคลึงกับรูปแบบดั้งเดิมที่ทำน้อยลง   ตอนนี้มีการจัดแสดง และ ขาย โดยคนรุ่นใหม่   หลายกลุ่ม มีการสร้างแบบเฉพาะของตัวเองขึ้นเอง  จึงมีการวิพากษ์วิจารณ์โดย คนพื้นเมืองให้สนับสนุน Dream Catcher แบบดั้งเดิมของพวกเขาเพื่อรักษาวัฒนธรรมไว้ .  

ข้อมูล : haibei-land.exteen.com  และ ภาพจาก google

http://dreamcatcherthailand.blogspot.com/2014/04/dream-catcher.html

http://bossza1904.blogspot.com/2014/01/dream-catcher.html

http://www.tlcthai.com/horo/horo-about/4056.html

http://--ame--.exteen.com/20070805/the-dreamcatcher
http://www.clipmass.com/story/24383

จากหนังสือมหัศจรรย์แห่งสัญลักษณ์เครื่องรางและเคล็ดลับนำโชคDreamcatchers